Afghaanse vrouwengroep in De Petersborg: verbondenheid en strijd voor vrouwenrechten

Suheila Zahmat (68) is de drijvende kracht achter de Afghaanse vrouwengroep in Arnhem. Als oprichter en gastvrouw zet zij zich al jarenlang in voor de positie van Afghaanse vrouwen in Nederland. De groep is onderdeel van de Afghaanse Vrouwenvereniging Nederland (AVN) en komt regelmatig samen op SWOA-locatie De Petersborg in Arnhem-Zuid. Onze redactievrijwilliger ging op 5 april langs bij de vrouwengroep om de bijeenkomst bij te wonen en verhalen op te halen.

Verbinding en voorlichting

De bijeenkomsten hebben als doel om Afghaanse vrouwen met elkaar te verbinden, elkaar te ondersteunen en ervaringen te delen. Ook krijgen ze voorlichting over belangrijke onderwerpen zoals huiselijk geweld, discriminatie en toegang tot zorg en onderwijs.

Bijna elke maand komt de vrouwengroep op zaterdag bijeen en bespreekt een specifiek thema. Dit kunnen feestdagen zijn zoals het Suikerfeest, of belangrijke dagen zoals de Internationale Vrouwendag (8 maart), Moederdag, Stop Geweld Tegen Vrouwen (25 november) en het Offerfeest. De vrouwen zorgen zelf voor eten: vaak heerlijke, huisgemaakte Afghaanse gerechten.

Hoe Suheila in Nederland kwam

Suheila vertelt dat ze al op 18-jarige leeftijd in Afghanistan betrokken was bij de vrouwenrechtenbeweging. “We gingen naar dorpen om vrouwen te informeren over hun rechten. Omdat ik drie talen spreek, waaronder Oezbeeks, kon ik veel vrouwen bereiken. Het was gevaarlijk, want de Afghaanse regering erkende de vrouwenrechtenorganisatie niet,” zegt Suheila.

Op 26 april 1994 vluchtte Suheila met haar man en vier kinderen naar Nederland. Ze werden in hun thuisland vervolgd vanwege hun politieke activiteiten. Ze verbleven twee jaar in een asielzoekerscentrum, waar ze met hun hele gezin één kamer deelde. Suheila: “In die tijd leerden mijn man en ik Nederlands. Ook deed ik vrijwilligerswerk, maar ik voelde me vaak eenzaam. We hadden onze familie en vrienden achtergelaten in Afghanistan.”

Oprichting en groei van de vereniging

In 2009 werd Suheila voorzitter van de Afghaanse Vrouwenvereniging Nederland. De vereniging zet zich in voor het verbeteren van de positie van Afghaanse vrouwen in Nederland en ondersteunt hen bij hun integratie en het verdedigen van hun rechten.

Met behulp van subsidie van gemeente Arnhem kon de vereniging grote bijeenkomsten organiseren in het Olympia College in Arnhem, waar vaak meer dan 200 mensen op afkwamen. Na het wegvallen van de subsidie verhuisde de groep naar De Petersborg, waar ze kosteloos gebruik kunnen maken van de ruimtes omdat zij de groep openstellen voor Arnhemse inwoners.

Veel vrouwen die naar de bijeenkomsten komen, hebben een goede opleiding en werkervaring uit Afghanistan. Bijvoorbeeld Saleha Wassel, een bekende Afghaanse schrijfster met meer dan 50 boeken op haar naam. Saleha studeerde in Nederland en werkte in de zorg. Ze werkte zich op tot zorgcoördinator. Ook Suheila werkte van 2000 tot 2006 in de kinderopvang en daarna in de zorg tot haar pensioen in 2023.

Strijd op afstand

Suheila merkt op dat veel vrouwen van de Afghaanse Vrouwenvereniging deelnemen aan demonstraties tegen de Taliban. Ze willen de vrouwen in Afghanistan steunen en hun stem laten horen. “Vrouwen hebben daar nu nog maar één recht: het recht om adem te halen,” zegt Saleha. Verzet is levensgevaarlijk – straffen zoals steniging bestaan nog steeds.

Vóór de machtsovername door de Taliban hadden vrouwen in Afghanistan meer vrijheden: ze mochten naar school, sporten, muziek maken en televisie kijken. Toch was er nog geen volledige gelijkheid: stemmen of lid zijn van een politieke partij mocht bijvoorbeeld niet. Het dragen van een hoofddoek was toen nog een vrije keuze. Nu mogen vrouwen niet meer alleen over straat, niet naar de dokter of het ziekenhuis, en bevallen ze noodgedwongen thuis – vaak zonder medische hulp.

Volgens Saleha steunen de meeste Afghaanse mannen in Nederland de vrijheid van vrouwen. “Van de 100 mannen zijn er misschien drie die vinden dat vrouwen minder rechten zouden moeten hebben. De rest wil juist dat vrouwen zich ontwikkelen – en demonstreert vaak zelf ook mee.”

Hoop en initiatieven

Toch zijn er lichtpuntjes. Saleha is initiatiefnemer van een online verloskundigenkliniek in Afghanistan, waar meisjes worden opgeleid tot vroedvrouw. Dit moet thuis bevallen verbeteren en sterfgevallen verminderen. Twee grote ziekenhuizen in Kabul bieden praktijklessen aan. Zelfs de Taliban heeft het initiatief goedgekeurd.

Interesse in de vrouwengroep of wil je meer informatie?

Neem dan contact op met Suhaila Zahmet via 06 – 24 46 56 70

Praktische informatie

Wanneer:

10 mei – 15.00 – 22.00 uur
24 mei – 15.00 – 22.00 uur
7 juni van 12.00 – 15.00 uur
5 juli van 12.00 – 15.00 uur
4 oktober van 12.00 – 15.00 uur
15 november – 16.00 – 22.00 uur
20 december van 12.00 – 15.00 uur

Locatie:
De Petersborg, Slochterenweg 40 in Arnhem

Aanmelden is niet nodig

Verbinding met SWOA

Bij SWOA vinden we het belangrijk dat onze locaties plekken zijn waar iedereen zich welkom voelt. We staan open voor verschillende culturen en stimuleren ontmoetingen tussen mensen uit de wijk.

De Afghaanse vrouwengroep maakt gebruik van een ruimte bij SWOA – kosteloos – omdat zij ook openstaan voor verbinding in de buurt. Het is een plek waar vrouwen elkaar kunnen ontmoeten, ervaringen kunnen delen en samen dingen kunnen organiseren. Iets waar SWOA graag aan bijdraagt. Suheila kan contact opnemen met onze gebiedsgericht werker Ingrid als er vragen zijn. Ook als er nieuwe ideeën ontstaan dan sparren ze samen.